| |
|
1
|
|
بررسی تأثیرسد مارون بر رژیم هیدرولوژیکی رودخانه جراحی
|
|
( 248 بازدید )
( 35 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 9 - شماره 33 - شماره پیاپی 33
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
سدها به‌عنوان سازه‌های هیدرولیکی عظیم، جریان رودخانهها را در پایین‌دست خود به‌طور گسترده تحت تأثیرقرار می‌دهند. ارزیابی نحوه و میزان این اثرگذاری، یکی از مسائل مهم در مطالعات کنترل سیلاب است. در مطالعه حاضر به بررسی روند تغییرات رژیم سالانه و سیلابی رودخانه جراحی در طی زمان و بررسی ارتباط این تغییرات با تأسیس سد مارون با استفاده پرداخته شد. بدین‌منظور نسبت به ترسیم نمودارهای دبی متوسط سالانه و دبی حداکثر لحظه‌ای در دو ایستگاه هیدرومتری ایدنک (بالادست سد) و بهبهان (پایین‌دست سد) پرداخته شد و از آزمون آماریt جفتی (در نرم افزار SPSS) برای تحلیل اختلاف دبی حداکثر لحظه‌ای سيلاب رودخانه جراحي در دوره زماني 17 ساله قبل و بعد از بهره‌برداري سد مارون استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان‌دهنده اثرگذاری سد مارون بر دبیهای پیک سیلابی است؛ به گونه‌ای که در بازه 17 ساله پس از تاریخ آبگیری سد مارون، دبیهای پیک سیلابی در ایستگاه پایین‌دست سد نسبت به بازه 33 ساله قبل از افتتاح سد، به صورت چشمگیری کاهش یافته است (88/9 درصد کاهش پس از افتتاح سد). مقدار متوسط دبی حداکثر لحظه‌ای در دو بازه ذکر شدۀ قبل و بعد از احداث سد به‌ترتیب معادل 1757/9و 194 مترمکعب بر ثانیه است که نشان‌دهنده این است که سد مارون پیک‌های لحظه‌ای را مهار کرده است. آزمون آماری انجام شده نیز نشان می‌دهد که اختلاف معنیداری میان دبی حداکثر لحظه‌ای قبل و بعد از افتتاح سد مارون، در ایستگاه هیدرومتری بالادست سد مشاهده نمی‌شود؛ این در حالی است که در ایستگاه هیدرومتری پایین‌دست، اختلاف معنیداری در سطح 1 درصد میان دبیهای حداکثر لحظه‌ای قبل و بعد از افتتاح سد مارون مشاهده میشود. اما در دو ایستگاه هیدرومتری بالادست (به‌عنوان ایستگاه شاهد) و پایین‌دست سد، روند تغییرات دبیهای متوسط سالیانه بر هم منطبق و کاهشی است، که نشان می‌دهد این مسئله ناشی از خشکسالی و تغییرات اقلیمی بوده است.
|
|
تخصص ها
:
|
مدیریت منابع آب، سیلاب، خوزستان
|
|
|
|
|
2
|
|
بررسی ارزش‌گذاری و کارکردهای اقتصادی پوشش گیاهی و برآورد خسارات ناشی از عملیات عمرانی در حوزه‌های آبخیز کشور (مطالعه موردی: استان کرمانشاه)
|
|
( 248 بازدید )
( 33 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 9 - شماره 33 - شماره پیاپی 33
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
پوشش گیاهی جنگلی و مرتعی در یک حوزه آبخیز به‌عنوان یک سیستم حیات‌بخش حائز اهمیت است. علاوه بر آن پوشش گیاهی دارای کارکردها و قابلیت‌های چندگانه‌ای است که می‌تواند بر بقاء، بهبود و اصلاح سایر سیستم‌های حیات بخش در یک حوزه‌های آبخیز تأثیرگذار باشد. در پژوهش حاضر به‌منظور ارزش‌گذاری و کارکردهای اقتصادی پوشش گیاهی استان کرمانشاه، کلیه آمار و اطلاعات مورد نیاز به‌صورت میدانی و با تدوین پرسش‌نامه جمع‌آوری شد. قابلیت اعتماد داده‌ها با استفاده از روش‌های لیکرت و ضريب آلفاي كرنباخ انجام شد. هم‌چنین بر اساس مطالعات انجام شده و نقشه مناطق اکولوژیک استان، سایر اطلاعات جمع‌آوری، و مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. سپس عوامل مؤثر در تخریب پوشش گیاهی حوزه‌های آبخیز استان به‌دست آمد. نتایج کارکردها و ارزیابی اقتصادی پوشش گیاهی جنگلی و مراتعی به‌صورت جداگانه و در قالب جداول محاسباتی شامل ارزش اقتصادی واقعی جنگلها و مراتع کشور مطابق با ارقام جهانی ارائه شده است. نتایج حاصل از این پژوهش اطلاعات جامعی را برای تعیین خسارات و ارزش‌گذاری برای مدیران و کارشناسان سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور و کارشناسان رسمی دادگستری فراهم می‌کند.
|
|
تخصص ها
:
|
پوشش مرتعی، ضريب آلفاي كرنباخ، فرسایش خاک، گویه‌های سنجش، لیکرت.
|
|
|
|
|
3
|
|
مقایسه کارایی مدل‌های تابع شواهد قطعی و وزن واقعه در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی
|
|
( 256 بازدید )
( 21 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 9 - شماره 33 - شماره پیاپی 33
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
هدف از این تحقیق، کاربرد مدل‌های آماری تابع شواهد قطعی (EBF) ووزن واقعه (WOE) جهت پتانسیل‌یابی آب‌های زیرزمینی دشت بوشهر، دراستان بوشهر میباشد. ابتدا با توجه به موقعیت و پراکنش مکانی چاه‌های بهره‌برداری منطقه، 70 درصد چاه‌ها به‌طور تصادفی برای مدل‌سازی و 30 درصد باقی‌مانده برای ارزیابی مدل مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از نقشه عوامل مؤثر و با اجرای مدل‌های تابع شواهد قطعی و وزن واقعه در نرم افزار 10/1ArcGIS نقشه پتانسیل آب‌های زیرزمینی ترسیم گردید. در نهایت، نقشه‌های پتانسیل آب‌های زیرزمینی بدست آمده اعتبارسنجی شدند. نتایج نشان داد که سطح زیر منحنی مشخصه عملکرد سیستم (ROC) در مدل تابع شواهد قطعی معادل 80 درصد و در مدل وزن واقعه 86 درصد است. مقایسه این نتایج نشان داد که هر دو مدل دارای صحت قابل قبولی هستند اما، مدل وزن واقعه دارای عملکرد نسبتا بهتری بوده و نقشه حاصل از آن دارای صحت بیش‌تری نسبت به مدل تابع شواهد قطعی است. نتایج حاصل از این تحقیق می‌تواند جهت برنامه‌ریزی‌های مدیریت منابع آب مؤثر باشد.
|
|
تخصص ها
:
|
آب زیرزمینی، مدل تابع شواهد قطعی، مدل وزن واقعه، دشت بوشهر.
|
|
|
|
|
4
|
|
تحلیل روند بلندمدت و بررسی رابطه بین سری‌های اقلیمی و هیدرولوژیکی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سد ایلام)
|
|
( 283 بازدید )
( 39 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 9 - شماره 33 - شماره پیاپی 33
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
بارندگی و دبی از مهمترین پارامترهای اقلیمی و هیدرولوژی هستند که پیش‌بینی رفتار آن‌ها جهت مدیریت منابع آبی اهمیت ویژه‌ای دارد. در این پژوهش، روند پارامترهای بارش، دمای حداکثر، حداقل و متوسط و دبی در بازه زمانی 30 ساله در ایستگاه شهر ایلام و ایستگاه گلگل مورد بررسی قرار گرفت. از آزمون‌های من-کندال و سن جهت تعیین روند و از آزمون پتیت جهت تعیین نقطه شکست استفاده شد. جهت بررسی رابطه بین دبی و بارش، شاخص خشکسالی SPI و SDI محاسبه و سپس رابطه آن‌ها در 6 بازه زمانی 3، 6، 9، 12، 24 و 48 ماهه به روش همبستگی پیرسون تعیین گردید. نتایج نشان داد که روند بارندگی در برخی از ماه‌ها افزایش و برخی ماه‌های دیگر کاهشی است. روند میانگین دما و میانگین دمای حداکثر در اکثر ماه‌ها صعودی ولی روند میانگین دمای حداقل، غالباً نزولی است. روند دبی در اکثر ماه‌ها نزولی میباشد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین شاخص خشکسالی SPI و SDI همبستگی معنیداری وجود دارد. با توجه به نتایج آزمون پتیت، زمان تغییر متغیرها اوایل دهه 80 میباشد و شکست در سری زمانی دبی بیشتر از بارش است که نشان می‌دهد در کنار عوامل اقلیمی، عوامل انسانی در آبدهی حوزه مؤثر بوده‌اند.
|
|
تخصص ها
:
|
آزمون پتیت، آزمون من- کندال، تخمینگر شیب سن، شاخص SPI، همبستگی پیرسون.
|
|
|
|
|
5
|
|
بررسی نقش گونههای مرتعی در حفاظت سازندهای مارنی از فرسایش در شهرستان اردکان –استان یزد
|
|
( 260 بازدید )
( 37 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 9 - شماره 33 - شماره پیاپی 33
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
در برخي رخنمون‌های مارني، گونههای مرتعي خاصي به طور چشمگیر رشد و نمو يافته و باعث تثبیت و پايداري خاک و کنترل پديده فرسايش و رسوبزايي می شود. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش گونههای مرتعی بر کنترل فرسایش سازندهای مارنی مناطق بیابانی شهرستان اردکان یزد انجام گرفت. بدین‌منظور پس از جداسازی پهنه‌های مارنی بر روی نقشه زمین‌شناسی و انجام بازدیدهای صحرایی، محدوده‌های مارنی بر روی نقشه نهایی گردید. سپس نقشه درصد پوشش و تیپبندی گونههای گیاهی تهیه شد. برای تعیین درصد پوشش گیاهی و تهیه فهرست گونههای گیاهی بازدید میدانی صورت پذیرفت. برای بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، نمونه برداری از 12 سایت و با تقسیم بندی به چهار گروه همگن، مقایسه آماری با آزمون آنالیزواریانس و آزموندانکن انجام شد. نتایج نشان داد که سازندهای مارنی مختلف در مناطق بیابانی اردکان شامل مارن به‌همراه گچ (ژیپس)، ماسه‌سنگ و گنگلومرا و آهک است. بیش‌ترین اراضی مارنی، بدون پوششگیاهی و بعضاً دارای برونزد سنگی است. ولی در بخشی از مناطق مارنی به‌ویژه داخل آبراهه‌ها بوته‌های مرتعی با تراکم کم با نقش مؤثر در کنترل فرسایش و تثبیتکف دیده میشوند. سازگارترین گونه از نظر حضور (83 درصد در پلات‌های دارای پوشش گیاهی) روی اراضی مارنی گونه بهوه شور (Salsola tomentosa) است. مقایسه خصوصیات شیمیایی خاک گروه‌های مارنی منطقه، نشان داد که متغیرهای قلیائیت، درصد گچ، شوری، کلسیم و منیزیم و آهک دارای تفاوت معنیداری در سطح احتمال 1 و 5 درصد می‌باشند. لذا باعث تفاوت در استقرار پوششگیاهی و نوع گونه‌ها مستقر گردیده است.
|
|
تخصص ها
:
|
سازند مارنی، فرسایش، پوشش گیاهی، حفاظت خاک، بیابان، اردکان
|
|
|
|
|
6
|
|
اولویت‌بندی معیارهای آسیبپذیری منطقه عظیمیه (کرج) در برابر سیل مبتنی بر روش دلفی
|
|
( 277 بازدید )
( 51 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 9 - شماره 33 - شماره پیاپی 33
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
کشور ایران جزء 10 کشور آسیب‌پذیر از بلایای طبیعی در جهان به شمار میآید که در این بین سیلاب از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از جنبه‌های مهم در برنامه‌ریزی توسعه، توجه به آسیبپذیری کشور و از همه مهمتر آسیبپذیری شهرها در مقابل تهدیدات ناشی از بلایای طبیعی است، بنابراین تصمیمگیری در محیط‌های شهری یکی از مسائل بسیار مهم در مدیریت نوین به شمار میرود. هدف از این پژوهش اولویت‌بندی معیارهای آسیبپذیری شهر در برابر سیل با استفاده از روش دلفی میباشد. جامعه آماری کارشناسان و متخصصانی بودند که در زمینه مدیریت آسیبپذیری حوزه‌هاي شهری داراي دانش و تجربه کافی بودند. برای انجام این پژوهش نخست با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای شناخت جامعی از عوامل تاثیرگذار در آسیبپذیری شهرها در برابر سیل به دست آمد، و پس از آن با استفاده از روش دلفی و با نظر کارشناسان خبره، شاخص‌های مؤثر انتخاب و رتبه بندی شدند. نتایج نشان داد که از بین شاخص‌های مورد بررسی ظرفیت انتقال کانال اصلی و عملیات کنترل سیل با 30/2 درصد، تراکم زهکشی با 29 درصد، شرایط توپوگرافی و کاربری اراضی شهری با 28/6 درصد از مهمترین معیارها هستند. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که تکنیک دلفی سازوکار مناسب و قابل قبولی براي توسعه معیارهای مؤثر در نشان دادن آسیبپذیری شهرها در برابر سیل به شمار میآید
|
|
تخصص ها
:
|
سیلاب شهری، بلایای طبیعی، تصمیمگیری، معیار، کرج
|
|
|
|
|
7
|
|
ارزیابی روند تغییرات زمانی-مکانی متغییرهای اقلیمی استان خراسان جنوبی با استفاده از GIS و تکنیک‌های آماری
|
|
( 264 بازدید )
( 20 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 9 - شماره 33 - شماره پیاپی 33
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
تغییر متغیرهای اقلیمی و بی نظمی زمانی-مکانی آن بهره‌وری کشاورزی، امنیت غذایی، کیفیت و کمیت منابع آب سطحی و زیرزمینی، بهداشت و معیشت افراد را تحت تأثیر قرار می دهد. این موضوع در استان خراسان جنوبی به دلیل وابستگی بیشتر به اقلیم، اهمیت بیش‌تری دارد. در این تحقیق روند تغییرات زمانی-مکانی پارامترهای اقلیمی بارش، دما (حداقل، حداکثر و اختلاف دما)، تعداد روز بارانی و یخبندان، تبخیر، ساعات آفتابی، رطوبت نسبی، حداکثر بارش 24 ساعته و مقدار بارش در هر روز بارانی به صورت ماهانه فصلی و سالانه (مجموعاً 2027 سری زمانی در 31 ایستگاه) در دورههای 1397-1368 و 1397-1354 با استفاده از تکنیک های آماری شاخص استاندارد و من-کندال و شیب تغییرات با تخمینگر سن و رگرسیون خطی بررسی و نقشه تغییرات مکانی پارامترهای مورد بررسی با نرم افزارهای ArcGIS10.4و GS+تولید گردید. نتایج نشان داد درصد تغییرات دمای حداقل، بارندگی، تعداد روز یخبندان و متوسط بارندگی در روز بارانی از سایر پارامترها بیشتر است، شیب تغییرات و سطح معنیداری بسته به نوع پارامتر، موقعیت ایستگاه و طول دوره آماری بسیار متغیر است. تغییرات زمانی-مکانی در مقیاس‌های کوچک زمانی نامنظم و پیچیده بوده و روند کلی تغییرات پارامترهای مورد بررسی، معنی دار و در جهت خشکسالی، تابستان های گرمتر و زمستان های سردتر است.
|
|
تخصص ها
:
|
تغییرات زمانی- مکانی، شاخص استاندارد، من-کندال، سن، خراسان جنوبی
|
|
|
|