| |
|
1
|
|
بررسی هیدروژئوشیمی دشت ملکان از نظر آلودگی منابع آب به عناصر فرعی و کمیاب
|
|
( 757 بازدید )
( 36 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 25 - شماره پیاپی 25
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
حفاظت کمی و کیفی و جلوگيرى از آلوده شدن منابع آب، بسيار اهميت دارد. يكى از عوامل آلوده كننده آب، عناصری است كه بدلیل داشتن ثبات شیمیایی و قدرت تجمع پذیري در بدن موجـودات زنـده، مقادير بيش از حد مجاز آنها باعث ايجاد بيمارىهاى مختلف می شود. این تحقیق با هدف بررسي هيدروشيمي آبخوان دشت ملکان، اندازه گیري غلظت عناصر کمیاب، آلودگي هاي موجود و عوامل مؤثر بر آنها در منابع آب آشاميدنى بر اساس استانداردهای سازمان جهانی بهداشت و استاندارد آب آشامیدنی ایران انجام شده است. در این راستا، 41 نمونه، از منابع آب زیرزمینی تهیه و مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفته است. حضور عناصر اصلي در غلظت‌هاي بالا، موجب افزایش هدايت الكتريكي در مسیر جریان آب زیرزمینی به ویژه در بخش های غرب و شمالغرب محدوده مورد مطالعه است و كيفيت آب از مناطق تغذيه به سمت مناطق انتهايي دشت کاهش داشته است. نتایج نشان داد، غلظت فلزات سنگین از جمله روي، کروم، منگنز، آهن و آلومینیوم در همه نمونه ها کمتر از حد استاندارد است. آلودگی آرسنیک در بخش شمال غربی آبخوان، حاصل فرایند تغلیظ به صورت تبخیری است. در كليه نمونه ها ميزان یون فلوئوركمتر از حداکثر غلظت مجاز توصيه شده سازمان جهانی بهداشت و استاندارد آب آشامیدنی ایران است. همچنین، نتایج حاکی از تأثير فعاليت های انساني از طريق افزايش يون نیترات و بور بر کيفيت آبزيرزميني دشت ملکان است. بر اساس نتایج حاصل عواملی از جمله تبادل یونی، شسته شدن املاح از لای ههای رسی_نمکی، فعاليتهای انساني و تبخیر از منابع آبزیرزمینی انتهای دشت می تواند از عوامل کاهش کیفیت آب در بخش شمال غربی باشند.
|
|
تخصص ها
:
|
آب زیرزمینی، آلاینده ها، فلزات سنگین، ارزیابی محیط زیستی.
|
|
|
|
|
2
|
|
بررسی پراکنش مکانی-زمانی کیفیت و کمیت آب زیرزمینی دشت نورآباد
|
|
( 860 بازدید )
( 65 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 25 - شماره پیاپی 25
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
رشد شهری و افزایش آلاینده‌های آب، کاهش کیفیت و کمیت منابع آبی را در پی دارد. در این پژوهش تلاش شده است که کیفیت و کمیت آب زیرزمینی دشت نورآباد بررسی شود. بدین منظور هایتوگراف بارش اردیبهشت‌ماه از سال 1376 تا سال 1396 ترسیم گردید. با توجه به هایتوگراف ترسیمی، سالهای 1383 و 1389 به‌عنوان سالهای پربارش و سالهای 1393 و 1396 به‌عنوان سالهای کم بارش انتخاب شدند. نقشه پراکنش مکانی غلظت پارامترهای کیفیت آب زیرزمینی و همچنین سطح آب زیرزمینی با استفاده از روش کریجینگ و انتخاب بهترین مدل با توجه به معیارهای ارزیابی (RMSES، RMSE، ASE و MSE) برای سالهای مذکور ایجاد شد، سپس با تقسیم حاصل‌ضرب رتبۀ هر پارامتر در وزن میانگین آن بر تعداد کل پارامترها، شاخص GQI جهت بررسی کیفیت آب زیرزمینی در سالهای موردمطالعه (1383، 1389، 1393 و 1396) تهیه شد. نتایج نشان داد کیفیت آب این منطقه در سالهای بررسی‌شده در درجه‌ی مناسب قرار دارد. در کل سالهای موردبررسی، ناحیه شمالی و جنوب شرقی دشت نورآباد دارای کیفیت مناسب‌تری نسبت به دیگر نواحی است. با بررسی نقشه‌های کمیت و کیفیت مشاهده شد که با افزایش فاصله سطح آب زیرزمینی از سطح زمین، کیفیت آب مناسب‌تر می‌شود.
|
|
تخصص ها
:
|
لرستان، کریجینگ، میان‌یابی، GQI، GIS.
|
|
|
|
|
3
|
|
ارزيابي اثر طرح تفصيلي اجرایي حوزه آبخيز دختر برجي، شهرستان انديمشک با تأکید بر تجربه موفق بندهای بتنی غلتکی برای اولین بار در آبخیزداری ایران
|
|
( 839 بازدید )
( 65 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 25 - شماره پیاپی 25
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
پژوهش حاضر با هدف تحلیل ارزیابی اثر طرح تفصيلي اجرایي حوزه آبخيز دختر برجي واقع در بالادست سد بزرگ مخزنی کرخه انجام شده است. بدین‌منظور نتايج محاسبه متغیرهای محيطي مطالعه شده در شرايط قبل از اجراي طرح شامل متغیرهای فیزیوگرافی، هواشناسی، هیدرولوژی، زمین‌شناسی، آب زیرزمینی، خاک‌شناسی، پوشش گیاهی، اقتصادی- اجتماعی و فرسایش و رسوب مد نظر قرار گرفته و با مقايسه نتايج محاسبه متغیرهای محيطي در شرايط بعد از اجراي طرح، به ارزيابي اثرات بر متغیرهای محيطي دو واحد کاري مورد مطالعه پرداخته شد. طبق برآوردهای اولیه، فرسايش منطقه بين 17 تا 21 تن بر هکتار برآورد شده است. وجود سازند فرسايش‌پذير لهبري و رسوبات کواترنري در گستره وسيعي از حوضه مورد مطالعه درصد بالائي از خاک فرسايش‌يافته را وارد مخزن سد کرخه نموده و از حجم مفيد سد مي‌کاهد. لذا این شرایط مدیران حوزه آبخیز دختر برجی را ملزم به اجراي عمليات منطبق با شرايط طبيعي منطقه نموده است. عمليات اجرا شده در حوزه آبخيز دختر برجي شامل عمليات بيولوژيک از نوع نهال‌کاري، بذر‌پاشي و کپه‌کاري و نیز احداث چکدم از نوع کيسه‌اي، کيسه‌اي گابيوني، خشکه‌چين، گابيوني و بتن غلتکي بوده است. طبق بررسي‌هاي ميداني و ارزيابي میزان موفقیت عمليات انجام شده، در حالت کلي 80 درصد گونه‌هاي کشت شده استقرار پيدا کرده‌اند و 20 درصد از اين نهال‌ها به‌دليل عدم رعايت اصول فني کاشت، استفاده نکردن از گونه‌هاي مرغوب، عدم ايجاد پشته در شيب‌هاي بالا، وجود آفات و آبياري نامناسب استقرار پيدا نکرده‌اند. مطالعه مقايسه‌اي عملکرد چکدم‌ها در مهار رسوب با بند‌هاي بتن غلتکي نشان داد که بند‌هاي مذکور نسبت به چکدم‌ها به‌مراتب موفق عمل نموده و توانسته است در مهار رسوب نقش مهمي ايفا نمايد.
|
|
تخصص ها
:
|
اقدامات آبخیزداری، تخریب آب و خاک، عملیات اصلاحی، مدیریت حوزه آبخیز، مهار فرسایش خاک
|
|
|
|
|
4
|
|
پیش بینی تغییرات آتی میزان استحصال آب زیرزمینی از حوضه های آبریز اصلی ایران
|
|
( 1110 بازدید )
( 205 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 25 - شماره پیاپی 25
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
آب منبعی حیاتی و از عوامل رشد و توسعه در جوامع بشری است. در نواحی خشک و نیمه خشک مانند اکثر نقاط ایران به دلیل کمبود آب سطحی از منابع آب زیرزمینی استفاده می شود. این پژوهش به بررسی روند استحصال منابع آب زیرزمینی از شش حوضه اصلی آبریز ایران طی سالهای (96-1360) و پیش بینی میزان برداشت از این منابع تا سال 1403 میپردازد. بدین منظور از مدل سری زمانی در قالب روش ARIMA استفاده شد. نتایج نشان داد با مدیریت فعلی میزان برداشت از این منابع طی سال های آینده در اکثر حوضه ها افزایش می یابد و این مسئله موجودیت این منابع و حیات بشر را به مخاطره می افکند. قیمتگذاری منابع آب مورد استفاده کشاورزی، نصب کنتورهای هوشمند و مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی، جهت بهبود وضعیت پیش بینی شده توصیه می شود.
|
|
تخصص ها
:
|
آب های زیرزمینی، سری زمانی، تغییرات اقلیمی، میزان استحصال، مناطق خشک
|
|
|
|
|
5
|
|
اولویت‌بندی زیر حوزه‌های آبخیز سزار بر اساس بروز سیل با استفاده از الگوریتم بوردا
|
|
( 779 بازدید )
( 48 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 25 - شماره پیاپی 25
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
تعیین اولویت‌بندی عملیات اجرایی در پروژه‌های آبخیزداری برای کاهش خطرات بروز سیل به علت تأثیر از پارامترهای مختلف، پیچیده و البته مهم و ضروی است. تئوری بازی در اتخاذ تصمیم بهینه برای حل مسائل چند هدفه،کارایی بسیار بالایی دارد. در این مطالعه، این تئوری برای اولویت‌بندی بر اساس خطر بروز سیل در حوزه آبخیز سزار مدنظر قرار گرفت و با استفاده از الگوریتم بوردا در تئوری بازی، مؤثرترین پارامترها در تمامی زیر حوزه‌ها و نیز بحرانی‌ترین زیر حوزه‌ها مشخص شدند. با اجرای روش امتیازدهی بوردا، پارامترهای کاربری مسکونی با امتیاز 93/5، تراکم زهکشی با امتیاز 91 و شیب متوسط و شکل زیر حوزه با امتیاز 90/5، مؤثرترین پارامترها در رقابت بین 12 پارامتر در تمامی زیر حوزه‌ها بودند درنهایت نقشه‌ی اولویت‌بندی زیر حوزه‌های سزار با روش بوردا ارائه شد که این نقشه حاصل رقابت تمامی پارامترهای مؤثر در حوضه در تمامی زیر حوضه‌ها بوده است.
|
|
تخصص ها
:
|
تئوری بازی، تصمیم بهینه، سیل‌خیزی، مسائل چندهدفه، مدیریت حوزه.
|
|
|
|
|
6
|
|
جانمایی آبگیرهای جانبی به منظور کنترل رسوب ورودی
|
|
( 793 بازدید )
( 43 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 25 - شماره پیاپی 25
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
الگوی جریانهای انحرافی کاملاً سه بُعدی و غیریکنواخت می باشد. انحراف جریان یا به صورت طبیعی (مانند رودخانه های شریانی) یا به صورت مصنوعی (مانند آبگیرهای جانبی) اتفاق میافتد. مطابق تحقیقات انجام شده، موقعیت آبگیری روی میزان آبگیری و ورود رسوبات به داخل کانال انحرافی مؤثر است. آبگیر جانبی همراه با کانال انحرافی یکی از روشهای آبگیری از رودخانه است. با توجه به اینکه بیشتر رودخانهها در طبیعت به حالت پیچانرودی هستند؛ بنابراین تعیین موقعیت و زاویه آبگیری از اهمیت زیادی برخوردار است. از آنجا که هدف اصلی آبگیرهای جانبی تسهیل انتقال آبِ بدون رسوب بوده و اکثر رودخانه ها در بیشترین مسیر خود دارای پیچ وخم می باشند، بنابراین ضرورت تحقیقات بیشتر در زمینه انتخاب موقعیت و زاویه آبگیرهای جانبی در مسیرهای قوسی شکل لازم به نظر میرسد. نتایج نشان داد که پارامترهای مؤثر در انحراف رسوب شامل موارد زیر میباشد: نسبت دبی، شرایط جریان (عدد فرود)، بار رسوبی (بار بستر و بار معلق)، موقعیت آبگیر (در قوس کانال)، زاویه انحراف، آستانه ورودی و صفحات مستغرق که محققان تأثیر برخی از آن ها را در انتخاب بهترین موقعیت آبگیر بررسی نمودند.
|
|
تخصص ها
:
|
انحراف جریان، رودخانه، سازه هیدرولیکی، موقعیت آبگیر، نسبت دبی
|
|
|
|
|
7
|
|
ارزیابی اثر عملیات احیاء زیستی بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ماسه زارهای حوزه آبخیز دژگاه، استان فارس
|
|
( 774 بازدید )
( 35 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 25 - شماره پیاپی 25
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
یکی از روشهای زیستی تثبیت شن‌های روان و احیای اراضی بیابانی، نهال‌کاری در عرصه‌های لخت و بدون پوشش با گونه‌های مناسب و مقاوم به شرایط خشک است. با توجه به اهمیت طرح‌های احیاء زیستی، این تحقیق به‌منظور بررسی تأثیر کاشت گونه سُمر (Prosopis juliflora) بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک انجام شد. بدین‌منظور سه منطقه شاهد، زیر تاجپوشش (زیراشکوب) و فواصل بین تاجپوشش (بیناشکوب) انتخاب شد. نتایج تحقیق نشان داد که اثر کاشت گونه سُمر بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک معنی‌دار است. حداکثر میزان ماده آلی مربوط به منطقه زیراشکوب (5/22 درصد)، بیشترین ظرفیت تبادل کاتیونی مربوط به منطقه بیناشکوب (98/75 درصد)، بیشترین میزان شوری مربوط به منطقه بیناشکوب (1/34 دسیزیمنس بر متر) و بیشترین میزان اسیدیته خاک مربوط به منطقه شاهد (10/38) بود. نتایج تعیین بافت خاک، نشان از تغییر بافت خاک از شنی ریز (Fine Sand) در منطقه شاهد به شنیرسیلومی (Sandy clay loam) در منطقه بیناشکوب و لومی (Loam) در منطقه زیراشکوب طی پنج سال بود. نتایج کلی این تحقیق بیان‌گر آن است که اجرای عملیات زیستی از طریق کاشت گونه سُمر نقش مهمی در بهبود ویژگی‌های خاک و مهار فرسایش بادی منطقه مطالعاتی داشت.
|
|
تخصص ها
:
|
بیابان زدایی، سُمر، فرسایش بادی، کنترل
|
|
|
|