|
اطلاعات انتشار :
|
دوره 9 - شماره 34 - شماره پیاپی 34
|
|
عنوان مقاله
:
|
تحلیل و پیش‌بینی خشکسالی با استفاده از سری‌های زمانی در تعدادی از ایستگاه‌های باران‌سنجی منتخب حوضه خیرآباد در استان کهگیلویه و بویراحمد
|
|
خلاصه مقاله
:
|
خشكسالي يكي از پديده‌هاي آب و هوايي است كه در همه شرايط اقليمي و در بسیاری از مناطق كره زمين به وقوع مي‌پيوندد و خسارات زيادي به زندگي انسان و اكوسيستم‌هاي طبيعي وارد مي‌نمايد. از اینرو بررسی مشخصات خشکسالی مانند شدت- مدت و فراوانی و تعیین مناطق تحت خطر و پیش‌بینی آن امری لازم است، به اين‌منظور تعدادي از ايستگاه‌هاي بارانسنجي در حوضه خیرآباد كه تا پايان سال آبي 1390-1391 مقادیر بارندگی آن‌ها ثبت شده بود، انتخاب شدند. وضعيت رطوبتي هر يك از ايستگاه‌ها در چهار دوره زمانی مختلف شامل سه دوره ماهانه و يك دوره سالانه با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده مورد بررسي قرار گرفت. سپس با استفاده از سری های زمانی ARIMA و SARIMA به پیش بینی خشکسالی با استفاده از مدل‌سازی مقادیر SPI پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان داد که در بیش‌تر دوره های زمانی مورد بررسی، خشکسالی ها و ترسالی های حاکم در حوضه خیرآباد بیش‌تر از نوع متوسط بوده است. مطالعه ميزان تداوم دوره‌هاي خشك و مرطوب در ايستگاه‌هاي منتخب نشان مي‌دهد كه خشكسالي ها و ترسالی ها بيش‌تر داراي تداوم یک و دو ساله بوده و از فراواني بيش‌تري نسبت به ساير دوره‌هاي خشك و تر برخوردار هستند اما تداوم وضعيت نرمال حتي با مدت پنج سال و يا بيش‌تر در بعضی از ايستگاه‌ها از جمله بویری و نازمکان مشاهده شده است. نتایج حاصل از پیش بینی خشکسالی‌ها با استفاده از سری‌های زمانی نشان میدهد که مدل ARIMA قادر به پیش بینی بهتر مقادیر SPI بوده و با افزایش بازه زمانی از 12 ماه به 48 ماه نتایج پیش بینی دقیق‌تر است. هم‌چنين نتايج حاصل از ارزيابي مدل‌ها نشان مي‌دهد با افزايش مقياس زماني از 12 ماه تا 48 ماه، شيب خط رگرسيون بيش‌تر و مقادير MAE و RMSE كم‌تر شده است.
|
|
تخصص ها
:
|
وضعیت رطوبتی، مدل‌سازی، شاخص بارش استاندارد، خودهمبستگی، ارزیابی.
|
|
منابع
:
|
Abdollanezhad, K. 2015. Random models predict monthly rainfall time series (Case Study Hashim station, Gorgan). Journal of Geo-Spatial Plan. 5(17): 15-25 (In Persian).
|