| |
|
1
|
|
تحلیل شدت، تداوم و فراواني خشكسالي هاي اقليمي در استان یزد
|
|
( 214 بازدید )
( 103 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 26 - شماره پیاپی 26
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
خشکسالی يکي از تغييرات معمول اقليمی‌‌می باشند که بسياری از مناطق خشک و نيمه خشک دنيا را با شدت های زياد هر چند سال يکبار در بر می گيرد. در استان يزد نيز، بروز خشکسالي‌هاي شديد و طولاني مدت، خصوصاً در دهه اخير آسيب‌هاي جبران ناپذيري را بر اقتصاد این استان تحميل نموده و بر مشکلات معیشتی کشاورزان و روستائیان افزوده است. در این پژوهش ويژگي‌هاي پديده خشکسالی نظیر شدت و تداوم در سطح استان برای اولین بار با کامل ترین پوشش ایستگاه های هواشناسی و وزارت نیرو به صورت نقطه‌اي تعيين و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل شدت خشکسالی استان یزد نشان می‌دهد که شدیدترین خشکسالی ها در سال آبی 79-1378 رخ داده است. همچنین بیشترین تداوم خشکسالی به مدت هشت سال مربوط به شهر یزد(ایستگاه های مرکز پژوهشی و محمدآباد یزد) و پس از آن شهرستان بافق با مدت تداوم هفت سال(ایستگاه های قطروم، کوشک) است. همچنین نتایج نشان داد، فراوانی بیشترین تداوم خشکسالی اتفاق افتاده در سطح استان دو و سه ساله فراگیرتر بوده است.
|
|
تخصص ها
:
|
خشکسالی اقلیمی، شدت، تداوم، استان یزد
|
|
|
|
|
2
|
|
هدررفت خاک و عناصر مغذی در اثر برداشت محصول های کشاورزی: اهمیت و عوامل تعیین کننده
|
|
( 262 بازدید )
( 48 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 26 - شماره پیاپی 26
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
بخش های خوراکی برخی از محصو لهای کشاورزی درون خاک قرار دارند که هنگام برداشت آ نها، مقداری خاک جابجا میشود. خاک همراه محصول، علاوه بر خسارت برجا نظیر کاهش حاصل خیزی و کیفیت خاک، در مراحل مختلف تا زمان مصرف، از جمله هنگام تحویل به کارخانه ها و کارگاه های فرآوری محصول، پیامدهای بهداشتی، زیستمحیطی و اقتصادی قابل توجهی دارد. در علم حفاظت خاک، به این پدیده، فرسایش ناشی از برداشت اطلاق می شود چرا که خاک از محل اصلی خود خارج شده و دیگر به آنجا بر نمی گردد. از میان فرآیندهای مختلف فرسایش خاک تهدیدکننده ی کشاورزی پایدار، از فرسایش خاك در اثر برداشت ریشه، غده و پیاز محصول های کشاورزی، اطلاعات زیادی وجود ندارد. از آنجایی که این موضوع مهم مغفول، نقطه مشترک بسیاری از تخصص های کشاورزی اعم از حفاظت خاک و آب، و آبخیزداری، و مسایل پس از برداشت است، این مقاله به اهمیت و عوامل تعیینکننده در ایجاد و کاهش این پدیده می پردازد.
|
|
تخصص ها
:
|
برداشت محصول، محصول های کشاورزی، هدررفت خاک، هدررفت عناصر مغذی
|
|
|
|
|
3
|
|
ارزیابی پارامترهاي دما و بارندگی با استفاده از مدل ريزمقياس نمایي SDSM در شهرستان بیرجند
|
|
( 233 بازدید )
( 32 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 26 - شماره پیاپی 26
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
پیش‌بینی میزان بارندگی و درجه حرارت یکی از مهمترین مسائل در برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب میباشد.برای استفاده از مدلهای گردش عمومی جو GCM در مطالعات منابع آب لازم است که با استفاده از روشهای مختلف آنها را کوچکمقیاس نمود. در این تحقیق، مدل SDSM با استفاده از خروجیهای مدل Hadcm3 اجرا گردید. بر اساس نتایج حاصل از ریزمقیاس سازی دادههای SDSM، پارامترهای اقلیمی در سه دوره 20 ساله تحت سناریوهای A2وB2 از مدل Hadcm3 برای ایستگاه سینوپتیک بیرجند مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به‌دست آمده، مقادیر درجه حرارت همبستگی بیشتری با دادههای مشاهداتی در مقایسه با میزان بارندگی داشتهاند که در دورههای اول، دوم و سوم توسط سناریو A2، درجه حرارت میانگین به ترتیب 5/82، 8/41 و 14/56 درصد و در سناریو B2 بهترتیب 4/08، 9/06 و 11/42 درصد نسبت به دوره پایه در ایستگاه سینوپتیک بیرجند افزایش می‌یابد و مقدار بارندگی سالانه برای سه دوره مورد مطالعه توسط سناریو A2 به ترتیب 1/46+ ،2/27- و 8/66- درصد نسبت به دوره پایه تغییر خواهد کرد و در سه دوره موردنظر بر اساس سناریو B2 نیز میزان بارندگی کاهش خواهد داشت.
|
|
تخصص ها
:
|
ایستگاه سینوپتیک بیرجند، تغییر اقلیم، گازهای گلخانه ای، مدلهای گردش عمومی، مدلHadcm3.
|
|
|
|
|
4
|
|
تحلیلی بر عملکرد طرح های جامع ملی مقابله با بیابانزایی در ایران با استفاده از مدل Morris
|
|
( 215 بازدید )
( 24 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 26 - شماره پیاپی 26
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
بیابانزایی به معنی تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب است که در نتیجۀ عوامل مختلفی هم‌چون تغییرات اقلیمی و فعالیتهای انسانی ایجاد میشود. در این تحقیق عملکرد طرحهای جامع مقابله با بیابانزایی شامل مدیریت جنگل‌های دست کاشت، نهالکاری، مدیریت رواناب، مراقبت و آبیاری، حفاظت و قرق و تولید نهال گلدانی در 21 استان کشور در سطح ملی با استفاده از مدل موریس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مدل موریس جدیدترین الگوی رسمی برای درجهبندی نواحی از لحاظ توسعه یافتگی (کالبدی و انسانی) در سطح جهانی بوده و برای برنامه ریزی با مقیاس‌های مختلف و متنوع قابل اجرا است. نتایج نشان داد که استان‌های خراسان رضوی، اصفهان، خراسان جنوبی، کرمان، سیستان و بلوچستان، سمنان و خوزستان به ترتیب با ضریب توسعه‌یافتگی نهایی (DI( 41/05، 40/07، 38/60، 37/28، 36/72، 32/90 و 30/42 در وضعیت خوب ، استان‌های مرکزی و یزد به ترتیب با ضریب توسعه‌یافتگی نهایی (DI)، 28/36 و 23/48 در وضعیت متوسط، استان‌های تهران، هرمزگان، بوشهر، فارس، خراسان شمالی، ایلام، قم، قزوین، آذربایجان غربی، البرز، گلستان و همدان بهترتیب با ضریب توسعه‌یافتگی نهایی (DI) 12/61، 10/79، 9/88، 8/96، 8/71، 5/23، 4/44، 2/50، 0/92 و 0/68 نیز عملکرد ضعیفی از نظر اجرای طرحهای بیابانزایی داشتند. در پایان نتایج حاصل از تحقیق در قالب یک جدول تهیه گردید و نقشه ضریب توسعه یافتگی استان های مورد ارزیابی در این مقاله با استفاده از عملکرد هر استان از طرحهای مذکور در مقابله با پدیده بیابانزایی در محیط Arc GIS تهیه گردید. نتایج این مطالعه می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های مرتبط در عملکرد استان‌های کشور در مقابله با پدیدههای بیابانزایی مورد استفاده قرار گيرد. با استفاده از اجرای بیشتر طرح های جامع مقابله با بیابانزایی از قبیل نهالکاری، مدیریت جنگ لهای دست کاشت و حفاظت و قرق میتوان پدیده بیابانزایی را در کشور کاهش داد.
|
|
تخصص ها
:
|
بیابانزایی، مدل موریس، تخریب اراضی، تغییر اقلیم، ایران.
|
|
|
|
|
5
|
|
مدیریت آب مجازی محصولات کشاورزی حوضه دریاچه ارومیه
|
|
( 209 بازدید )
( 34 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 26 - شماره پیاپی 26
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
با توجه به مشکلات ایجاد شده برای حوضه دریاچه ارومیه که عمدتاً از عدم اجرای مدیریت بهم پیوسته منابع آب در این حوضه نشأت گرفته است، انجام مطالعاتی با رویکرد مدیریت مصرف آب در بحث کشاورزی ضروری به نظر میرسد. در این تحقیق با استفاده از آمارهای موجود در زمینه میزان تولید و مصرف محصولات زراعی و باغی و همچنین صادرات و واردات این کالاها در حوزه آبخیز دریاچه ارومیه، میزان تبادلات با توجه به آب مجازی هر محصول، مشخص گردید. با توجه به نیاز آبی هرگیاه و عملکرد آن، میزان آبی که برای تولید محصول نهایی مصرف می‌گردد مشخص شد و سپس با در نظر گرفتن میزان صادرات و واردات هر یک از محصولات، ارقامی که باعث خروج و ورود آب به حوضه گردیده‌اند، مشخص شدند. به طور میانگین چغندرقند با اختصاص 394 میلیون مترمکعب آب مجازی و توت با داشتن 0/001 میلیون مترمکعب، به ترتیب بیشترین و کمترین صادرات آب مجازی طی سال‌های 1387 الی 1393 داشتهاند. در مقابل طی این سال‌ها بهطور میانگین برنج با 1/963 میلیون مترمکعب و سماق با 0/003 میلیون مترمکعب آب مجازی، بیشترین و کمترین میزان واردات آب مجازی به حوضه را داشتهاند. مجموعاً در طی سال‌های مطالعه شده، 9/7 میلیارد مترمکعب آب به صورت مجازی وارد حوضه گردیده است. براساس نتایج نیز پیشنهاد می گردد تا با کاهش صادرات محصولاتی مانند چغندرقند و پیاز و به طبع آن واردات این محصولات، بتوان از مصرف و خروج بی‌رویه آب از حوضه جلوگیری نمود. بنابراین با روش ارائه شده در این مقاله، می توان امکان احیای منابع آب یک حوضه را از طریق مدیریت آب مجازی بررسی نمود.
|
|
تخصص ها
:
|
تنش آبی، حوضه دریاچه ارومیه، بیلان آب مجازی، مدیریت منابع آب.
|
|
|
|
|
6
|
|
معیارها و شاخص های پیشنهادی ارزیابی پایداری پروژه های تغذیه مصنوعی در چارچوب DPSIR (مطالعه موردی: پروژه تغذیه مصنوعی کال – جنوب استان فارس)
|
|
( 184 بازدید )
( 25 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 26 - شماره پیاپی 26
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
های تغذیه مصنوعی (آبخوانداری)، به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بر روی ابعاد زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی منطقه‌ی خود اثرگذار می باشند. این اثرگذاری می تواند در جهت پایداری و یا عدم پایداری ابعاد سه‌گانه توسعه باشد. از این رو لازم است این پروژهها مورد ارزیابی پایداری قرار گیرند. ارزیابی پایداری توسعه پروژه های تغدیه مصنوعی در گام نخست نیازمند تعیین و تعریف چارچوب ارزیابی میباشد. یکی از چارچوب های کارآمد و مؤثر در ارزیابی پایداری زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی، چارچوب DPSIR است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش، روش پرسشنامه ای – تحلیلی میباشد. بدین منظور ، معیارها و شاخص های ارزیابی در قالب چارچوب DPSIR و لحاظ نمودن مسایل زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی منطقه و همچنین با نگاه ویژه به پروژه تغذیه مصنوعی اجرا شده در منطقه کال در جنوب استان فارس تعیین و تعریف گردند. این پژوهش بر پایه ی روش دلفی از 16 تن از خبرگان پرسشگری صورت گرفته است. براساس نتایج این تحقیق، تعداد 10 معیار در سه بعد زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی تعریف و وزن هر یک با روش دلفی کلاسیک تعیین گردیده است. همچنین، تعداد 100 شاخص برای ابعاد سه گانه توسعه تعیین گردید. برای بعد زیستمحیطی با چهار معیار تعداد 45 شاخص ، برای بعد اجتماعی با سه معیار تعداد 27 شاخص و برای بعد اقتصادی با سه معیار نیز تعداد 28 شاخص تعیین و ارائه شده است. با توجه به معیارها و شاخص های تعیین شده میتوان به ارزیابی پایداری توسعه در خصوص پروژه تغذیه مصنوعی پرداخت.
|
|
تخصص ها
:
|
سنجش پایداری، ارزیابی، توسعه پایدار، آبخوانداری، استان فارس.
|
|
|
|
|
7
|
|
مقایسه تأثیر دو اصلاحکننده آلی و پلیمری بر تبخیر رطوبت سطح خاک
|
|
( 181 بازدید )
( 40 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 7 - شماره 26 - شماره پیاپی 26
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
بخش مهمی از آب حاصل از بارش‌های کشور به‌ویژه در نواحی خشک و نیمه‌خشک، از طریق تبخیر از سطح خاک هدر می‌رود. در این راستا، استفاده از برخی خاک‌پوش‌ها و یا اصلاح‌کننده‌ها علاوه بر بهبود ویژگی‌های خاک، می‌تواند باعث کاهش تلفات ناشی از تبخیر آب شود. به‌همین منظور، پژوهش حاضر با هدف مقایسه تأثیر دو اصلاحکننده آلی و پلیمری بر میزان تبخیر آب از سطح خاک در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. در راستای دستیابی به هدف اصلی تحقیق، آزمایشی به‌صورت اسپیلت پلات فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی طراحی و دو اصلاحکننده ویناس و پلیمر A12، هر یک در چهار غلظت شامل 20، 25، 33 و 50 درصد غلظت اولیه همراه با شاهد و در سه تکرار روی نمونه خاک لسی متعلق به اراضی دیم منطقه کلاله گرگان اعمال شد. خاک الک شده، به میزان مساوی داخل 27 گلدان ریخته و سپس گلدانها با مقدار 50 میلی‌لیتر آبیاری شدند. با گذشت زمان لازم برای حصول تعادل اولیه، تیمارهای مذکور با حجم 10 میلی‌لیتر به گلدانها اضافه شد. هر یک از گلدانها با ترازوی دقیق وزن شده و این کار هر روز در زمان ثابت ادامه داشت تا وقتی‌که وزن هر گلدان به وزن اولیه قبل از اضافه شدن رطوبت اولیه و تیمار برسد. در انتها نتایج آزمایش‌ها در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی تحلیل و میانگینها به روش دانکن مقایسه شدند. نتایج نشان داد که اثر اصلی اصلاحکننده، سطوح مختلف تیمار، زمان، اثر متقابل اصلاحکننده و زمان و اثر متقابل سطوح مختلف تیمار و زمان برشدت تبخیر معنیدار شده است. نتایج کلی نشان داد که تفاوت دو تیمار ویناس و پلیمر در خصوص کاهش تبخیر معنیدار بود و هر دو بهطور متوسط و به ترتیب 0/20 و 01/0 میلیمتر (به ترتیب 3/3 و 0/15 درصد) نسبت به شاهد (صفر) بر کاهش میزان تبخیر موثر بودند.
|
|
تخصص ها
:
|
اراضی دیم، اصلاح کننده، آبیاری، بیلان آب، تبخیر
|
|
|
|