| |
|
1
|
|
احتمال اقلیمی دوره های خشک و تر برای رشد گياهي در استان خوزستان با زنجیره ی مارکوف
|
|
( 2428 بازدید )
( 133 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 10
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
افزایش یا کاهش بارندگی نسبت به شرایط نرمال که اولی موجب افزایش خطر بروز سیل و دومی باعث خشکسالی میشود، پیامدهای اقتصادی - اجتماعی متفاوتی را به دنبال دارد. آگاهی از توزیع احتمال بارندگی‌ها زمینه مناسبی برای برنامه‌ریزی منابع آب فراهم می‌آورد. هدف از این تحقيق تحليل فضايي بارش درفصل مرطوب وخشک سال دراستان خوزستان مي‌باشد. بنابراین مدل زنجيره ماركف روي استان خوزستان مورد بررسي قرارگرفت مدل زنجيره ماركف حالت خاصي ازمدل‌هايي است كه در آن‌ها حالت خطي يك سيستم به حالت‌هاي قبلي آن بستگي داردبدین منظور 22 ايستگاهسینوپتیک در خوزستان و استانهای همجوار با باطول دوره آماري 30تا50 سال جهت پهنه‌بندی انتخاب شدعدد آستانه 10 میلی‌متر بارش ماهانه براي تعيين مرز ماه مرطوب و ماه خشك مورد استفاده قرار گرفت. مطابقت داده‌ها با مدل مورد ارزيابي قرار گرفت، جهت تحلیل‌های آماری، آناليزاطلاعات و ترسيم نقشهها ازنرمافزارهاي SurferوSpss استفاده است. احتمال اقلیمی خشک وتر، فراوانی روزهای تروخشک با بارش 10 میلی‌متر،طول میانگین دوره‌ی خشک و تروسیکل هوایی بارش‌ها در ماه ژانویه وکل سال بررسی شدنتايج نشان داد كه: نتایج برازش دادههای بارش بر زنجیره مارکف حاکی از آن است که احتمالات حاصله برای مجموع حالات خشکی،تری در تمام ايستگاههاي مورد مطالعه، درصد فراواني روزهاي تر بيشتر از درصد فراواني روزهاي خشک است. بیشتر قسمتهای استان خوزستان شرایط لازم را برای رویش پوشش گیاهی دارند و باید در برنامه ریزی‌ها به این امر توجه لازم نمود.
|
|
تخصص ها
:
|
خشکی ،تری،خوزستان ،زنجیره ی مارکوف
|
|
|
|
|
2
|
|
بررسي عوامل مؤثر بر تخريب حوزه هاي آبخيز از ديدگاه مديران و متخصصان منابع طبيعي کشور
|
|
( 2613 بازدید )
( 201 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 10
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
عوامل متعددي باعث تغييرات منفي در وضعيت کيفي و کمّي منابع طبيعي شده که منجر به سير نزولي پوشش گياهي و تخريب شديد خاک می گردد. این امر در نهايت باعث کاهش درآمد بهره برداران، وقوع سيلاب‌هاي مخرب، مهاجرت روستاييان و عشاير به شهر مي گردد. هدف اين تحقيق بررسي عوامل مؤثر بر تخريب حوزههاي آبخيز کشور بر پايه پرسشنامه کتبي و نظرات مديران و کارشناسان (متخصصان) منابع طبيعي بوده است. جامعه آماری این تحقیق مديران ادارات کل منابع طبیعی و کارشناسان منابع طبيعي به ترتيب 21 و 71 بوده و روش نمونه گيري به‌صورت احتمال از نوع تصادفي بوده است. برای بررسی اعتبار پرسشنامه از روش آلفایکرنباخ استفاده شد. مقدار ضریب آلفایکرنباخ برای این پرسشنامه بهترتیب برای مدیران 80/0 و برای کارشناسان برابر با 85/0 بوده است.بهمنظور تجزيه و تحليل اطلاعات، از نرم افزار SPSSنسخه 16 استفاده گرديد. مديران معتقدند که زيادي دام با 210 امتیاز، تخريب پوشش گياهي با 208، چراي سنگین با 203، تبدیل کاربری مرتع با 197 و چراي زودرس با 176 امتیاز، مهمترين عوامل تخریب حوزه هاي آبخيز کشور بوده، ولي کارشناسان تبدیل کاربری مرتع را با 963 امتیاز، چراي سنگین با 888، تخريب پوشش‌گياهي با 819، زيادي دام با 787 و چراي زودرس با 760 امتیاز را از مهمترين عوامل تخريب بيان کردهاند. زیاد بودن امتیازات کسب شده هر عامل تخریب توسط کارشناسان، به دلیل بیشتر بودن جامعه آماری (71 کارشناس در مقابل 21 مدیرکل) میباشد. نتيجه گيري کلي ديدگاه‌هاي مديران و کارشناسان اينگونه است که مديران، مديريت نادرست چرا و کارشناسان تبديل کاربري مراتع را عامل اصلي تخريب مراتع حوزههای آبخیز کشور بيان کرده اندهمچنين هر دو گروه در بحث مديريت نادرست چرا، تعداد نامناسب دام را نسبت به زمان نامناسب بهره برداري دام، عامل مهمتري در تخريب مراتع بيان کرده اند.
|
|
تخصص ها
:
|
منابع طبيعي، مسايل اقتصادي و اجتماعي، تخريب مراتع
|
|
|
|
|
3
|
|
بررسی و ارزیابی روش سنتی استفاده از پروژه های کوچک منابع آب « مطالعه موردي استان آذربايجان غربي»
|
|
( 2481 بازدید )
( 95 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 10
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
یکی از منابع بسیار مهم و حیاتی که در زندگی روزمره انسان ها، توسعه اقتصادي اجتماعي کشور ها و تداوم تولیدات نقش فوق العاده‌ای دارد، منابع آب استبدون استفاده بهینه از این منبع گرانسنگ، رشد و شکوفایی امکان پذیر نیست. هدف از این تحقیق، شناخت و تحلیل روش سنتی استفاده از پروژه های کوچک منابع آب بهمنظور تامین آب کافی برای مصارف مختلف است. روش تحقیق بر پایه مطالعات اسنادی و کتابخانهای، تجربیات و مشاهدات محلی استوار است. این پژوهش با بررسی 14 مورد از سازههای سنتی ذخیره آب در آذربایجا غربی و تحلیل فایده هزینه آن‌ها انجام شد. نتایج نشان داد این شیوه سنتی نقش اساسي در تامين آب براي مصارف مختلف ازجمله كشاورزي دارد و در مكان هايي كه از اين سازه ها استفاده شده ميزان محصول 2 تا4 برابرشرايط متعارف است. نسبت فایده به هزینه این سازهها حداقل 7/1، حداكثر1/7 ودرحالت متوسط5/3 برآورد شد. در جمع بندی و تحلیل نظر بهرهبرداران یافتهها گویای آن است كه 1/17 درصد افراد مورد مصاحبه، ميزان تأثيرسازه های یاد شده را درفعاليت هاي روزمره و بهبود وضعيت درآمد خود متوسط دانسته و1/83 درصد تأثير آن را زياد قلمداد نموده اند و خواهان مشاركت در بهينه سازي اين سازهها با بکارگیری دانش نویناند.
|
|
تخصص ها
:
|
منابع آب دانش بومي- فایده به هزینه- آذربايجان غربي
|
|
|
|
|
4
|
|
بررسي كارايي اقدامات آبخيزداري بر ميزان فرسايش و رسوب حوزه آبخیز دره خرسان بر مبنای روش پسیاک اصلاح شده
|
|
( 2758 بازدید )
( 130 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 10
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
يكي از اركاناساسيپروژه‌ها، بحثارزيابي استكه به عنوانابزاريدرجهت سنجش و ميزان اثرگذاري طرح‌ها به‌كار می‌رود. منطقه مورد مطالعه حوزه آبخیز دره‌خرسان مسجد سلیمان واقع در استان خوزستان میباشد. هدف از اجرای این پروژه، ارزیابی نتایج عملکرد اقدامات آبخیزداری در این حوضه میباشد. قبلا شرايط اوليه حوضه و ميزان فرسايش و رسوب آن با استفاده از روش پسياك اصلاح شده، محاسبه شده بود، در این پژوهشدر چند مرحله از اين حوضه بازديد صحرايي به عمل آمد و حجم عمليات بيولوژيکي، مکانيکي و بيومکانيکي شامل بذرپاشي، نهالكاري، بذركاري، خشكهچين، گابيون و تراس بندي انجام شده در سطح حوضه بررسی و ثبت گرديد. سپس تأثير و تلفيق هريك از عمليات آبخيزداري دركاهش فرسايش و رسوب با استفاده از مدل پسياك اصلاح شدهمورد ارزيابي قرار گرفت. به‌طوری که حدود 201 مورد بند خشکه چین، 7 مورد بند گابیونی، 32 نوار تراس‌بندی و عملیات بیولوژیکی مورد بررسي و اندازه گيري قرار گرفت. در زمينه اقدامات بيولوژيكي نيز وضعيت مرتع به روش چهار فاكتوري و گرايش آن به روش ترازوي سنجش، همچنین ميزان توليد علوفه و تيپ گياهي آن مورد مطالعه و ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داده است که: ميزان رسوب و فرسايش ويژه در زير حوضه1 قبل از عمليات بهترتيب برابر با 45/13 و 16/34تندرهكتار درسال بوده ولي بعد از عمليات اين ميزان بهترتيب به 39/5 و 69/13 تندرهكتاردر سال كاهش يافته استهمچنين ميزان رسوب و فرسايش كل در اين زيرحوضه به ترتيب از 33625 و 67/85707 تن در سال به 13475 و 56 /34226 تن در سال كاهش يافته است. در زيرحوضه 2 ميزانرسوب و فرسايش ويژه قبل از عمليات بهترتيب برابر با 08/14 و 94/34 تن در هكتار در سال بوده ولي بعد از عمليات بهترتيب 79/5 و 37/14 تن درهكتاردر سال شده استميزان رسوب و فرسايش كل در اين زيرحوضه به ترتيب از 12/29939 و 52/74244 تن در سال به 37/12303 و 03/30537 تن در سال كاهش يافته است.با اجرای عملیات آبخیزداری وضعیت مرتع از حالت فقير به متوسط، گرايش وضعیت مرتع از منفی به مثبت، توليد از 97 كيلوگرم در هكتار به 195 كيلوگرم افزايش يافته است. علاوه بر بهبود در تركيب گونه‌اي، تراكم پوشش از 25% به 37% افزايش يافته است.
|
|
تخصص ها
:
|
دره خرسان؛ مسجد سليمان؛ پسياك اصلاح شده؛ فرسايش و رسوب ويژه
|
|
|
|
|
5
|
|
پهنه‌بندی پتانسیل سیل‌خیزی حوزه آبخیز قورچای رامیان
|
|
( 2773 بازدید )
( 144 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 10
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
مدیریت ریسک سیلاب با مواردی نظیر تجزیه و تحلیل، مدیریت و کاهش اثرات اجتماعی سیل سر و کار دارد. حوزه آبخیز قورچای به علت وقوع سیل‌های متعدد در آن، برای این تحقیق انتخاب شد. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل موثر در پهنه‌بندی پتانسیل سیل‌خیزی و اولویت‌بندی پتانسیل سیل‌خیزی زیرحوزه‌ها به روش تحلیل سلسله مراتبی است. به‌طوری که کاستی‌های ناشی از ذهنی بودن و توجه گزینشی کارشناسان را در این زمینه کاهش داده، یکپارچه سازی اولویت‌بندی زیرحوزه‌ها را با لحاظ کردن وزن هر شاخص در دست‌یابی به اهداف فراهم کند. تحلیل وزن‌های نهایی حاصل از رویکرد AHP، نشان داد که معیار هیدروکلیماتولوژی با وزن 65/0 نسبت به معیار مورفومتری اهمیت بیشتری در حوزه آبخیز مورد تحقیق دارد و زیرمعیار شدت بارش برابر با زمان تمرکز مهم‌ترین عامل در این معیار است. بر اساس رتبه‌بندی نهایی حدودا 27 درصد از سطح حوزه، پتانسیل سیل‌خیزی بسیار زیاد دارند که بیشتر در نواحی کوهستانی و بالادست حوزه واقع شده‌اند، که این امر به دلیل وزن بالای دو زیرمعیار شدت بارش برابر با زمان تمرکز و بارش با دوره بازگشت 25 ساله نسبت به زیرحوزه‌های دیگر است. روش پیشنهادی در این تحقیق، علاوه بر بالا بردن دقت شناسایی نواحی دارای پتانسیل سیل‌خیزی بالا در فهم فرایندهای مؤثر در حوزه کمک خواهد کرد.
|
|
تخصص ها
:
|
پهنه‌بندی، قورچای، AHP، سیل‌خیزی، چندمعیاره
|
|
|
|
|
6
|
|
آسيب‌شناسي جايگاه آبخيزداري در اسناد پنج‌ساله‌ي توسعه‌ي کشور
|
|
( 2807 بازدید )
( 255 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 10
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
کشور جمهوري اسلامي ايران پس از انقلاب شکوهمند اسلامي با تدوين اسناد بالادستي مانند برنامه‌هاي پنج‌ساله‌ي توسعه سعي کرده است ايران را به کشوري توسعه يافته، متناسب با مقتضيات فرهنگي، جغرافيايي و تاريخي خود و متکي بر اصول اخلاقي و ارزش‌هاي اسلامي، ملي و انقلابي مبدل سازد. اين اسناد با توجه به شرايط و الويت‌هاي زماني حاکم بر کشور داراي بخش‌هاي مختلفي از نظر حوزههاي مورد توجه حاکميت و مديريت کشور بوده است. يکي از مهمترين اين بخش‌ها، مسائل و اهداف مورد نظر در بخش کشاورزي و محيط زيست و منابع طبيعي مي‌باشد. لذا بررسي ميزان توجه برنامه‌هاي پنج‌ساله‌ي کشور به جايگاه حفاظت خاک و آبخيزداري سبب درک جامعي از تناسب برنامه‌ريزي‌ها با واقعيت‌ها و معضلات موجود در منابع طبيعي کشور خواهد شد. مطالعه‌ي اسناد پنج‌ساله‌ي توسعه‌ي کشور نشان مي‌دهد که برنامه‌ريزان تلقي و درک صحيحي از نقش حوزههاي آبخيز و حفاظت آب و خاک و آبخيزداري در توليد ناخالص ملي و تحقق توسعه‌ي پايدار ندارند. بر همين اساس در اکثر برنامه‌ها رويکرد دقيق و مشخصي در مورد حفاظت از اين منابع تکليف نشده و به مواد قانوني محدود و اغلب کلي و کيفي بسنده شده است.
|
|
تخصص ها
:
|
انجمن‌هاي علمي، حفاظت خاک، فرسايش خاک، قوانين منابع طبيعي، نشريه‌هاي منابع طبيعي
|
|
|
|
|
7
|
|
مدل‌ها و روش‌هاي مدل‌سازي ذوب برف
|
|
( 2683 بازدید )
( 166 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 10
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
در تحقيق حاضر يک جمع‌بندي از مطالعات صورت گرفته در زمينه برف، مدل‌ها و روش‌هاي مدل‌سازي ذوب برف در ايران از مجموعه مقالات ارائه شده در مجلات و نيز مجامع علمي داخلي و خارجي ارائه شده است. لزوم انجام چنين تحقيقي براي جلوگيري از انجام تحقيقات تکراري و نيز کسب ديدگاه جامع و نيز آشنايي با روند تحقيقات انجام شده در اين زمينه بسيار مهم و اساسي مي‌باشد. هم‌چنين مديران و برنامه‌ريزان بخش اجرا نيز با بهره‌گيري از نتايج و اطلاعات ارائه شده در تحقيق حاضر مي‌توانند با قاطعيت بيش‌تري به تصميم‌گيري، برنامه‌ريزي و نيز سياست‌گذاري در خصوص اجراي پروژه‌ها و طرح‌هاي اجرايي اقدام بکنند. نتايج حاکي از پيشرفت‌هاي سريع در مدل‌سازي ذوب برف- رواناب به‌دليل وجود بحث تغيير اقليم و علاقه محققان به شبيه‌سازي اقليمي جهان و تغييرات هيدرولوژي برف مي‌باشد. مدل‌ها و روش‌هاي متنوعي در زمينه مدل‌سازي برف وجود دارد. تشخيص اين‌که کدام يک از مدل‌ها و ابزارها مي‌تواند براي شبيه‌سازي ذوب برف به‌راحتي مورد استفاده يا اصلاح قرار بگيرد نيازمند يک مطالعه جامع و تحليل کامل در اين خصوص وجود دارد. لذا تحقيق پيش‌رو با هدف بررسي سوابق مدل‌هاي ارائه شده در زمينه ذوب برف و لحاظ شرايط لازم براي انتخاب مدل از جمله شرايط توپوگرافي، کاربري اراضي، پوشش زمين و مقياس‌هاي مکاني و زماني داده‌ها با استفاده از منابع و مستندات موجود براي کشور ايران انجام شد. پژوهش حاضر بيشتر مبتني بر مقالات ارائه شده در مجلات، کنفرانس‌ها، منابع مختلف اينترنتي، دستورالعمل مدل‌ها و گزارش‌هايي بوده است که در خصوص مدل‌هاي ذوب برف ارائه شده است. با بررسي دقيق مقالات مرتبط با مدل‌هاي رايج ذوب برف مشاهده شد که مدل‌هاي متنوعي از مدل‌هاي ذوب برف شهري تا مدل‌هاي جامع هيدرولوژيکي متناسب با اهداف خاصي ارائه شده‌اند. هم‌چنين نتايج حاصل از مطالعات نشان داد به‌طور کلي محاسبات ذوب برف در سه روش عمده شاخص دما (درجه-روز)، بيلان انرژي و ترکيبي از دو روش شاخص دما و بيلان انرژي (روش تلفيقي) خلاصه مي‌شوند. در مجموع مي‌توان گفت که متناسب با شرايط حاکم بر حوزه مطالعاتي و متناسب با اهداف مورد نظر براي ارزيابي جامع از مطالعات برف به انتخاب يکي از روش‌ها و کاربرد آن مي‌توان با استفاده از تحقيق حاضر اقدام نمود.
|
|
تخصص ها
:
|
آب معادل برف، ايران، سطح پوشش برف، مدل‌سازي، مديريت جامع
|
|
|
|