| |
|
1
|
|
بررسی عوامل مؤثر بر تغییرپذیری داده‌های کرت‌های فرسایش و امکانسنجی تعمیم به سطح دامنه
|
|
( 2640 بازدید )
( 171 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 8
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
عوامل اصلی تغییرپذیری داده‌های فرسایش خاک را می‌توان به دو دسته عوامل فیزیکی و مدیریتی دسته‌بندی نمود. عمده عوامل فیزیکی شامل هندسه سطح (طول دامنه، شکل دامنه، میزان شیب و فاصله از زهکش)، ویژگی‌های سطح (مشخصات خاک، زبری و پوشش سطح و ...)، عوامل محیطی (شرایط اقلیمی، عمق سطح ایستابی، رطوبت خاک و رژیم بارش) و عوامل مدیریتی (مدیریت پوشش و کاربری) هستندبرخی تفاوت‌های ماهوی فرآیندهای منجر به فرسایش در سطح کرت نسبت به سطح دامنه ناشی از ابعاد محدود کرت و نوع مدیریت بهره‌برداری از آن، تعمیمپذیری نتایج حاصل از داده‌های کرت به دامنه را با تردید مواجه مینماید. با این حال‌اندازه‌گیری‌های فرسایش در سطح کرت به دلیل سهولت و امکان پایش فرسایش در بلندمدت و نیز امکان روندیابی پویای فرسایش و توسعه مدل‌های فرسایش، حائز اهمیت بسیاری است. بعلاوه، طیف گسترده‌ای از مدل‌های شبیه‌سازی فرسایش اعم از تجربی و فرآیندی بر مبنای داده‌های کرتی و آزمایشگاهی توسعه یافته‌اند. لذا روش‌شناسی و چالش‌های برآوردهای فرسایش دامنه به کمک داده‌های کرت‌های فرسایش، در‌این مقاله مورد کنکاش قرار گفته است. بررسی منابع و سوابق پژوهشی در جهان نشان دهنده آن است که این تلاش‌ها در سه دسته کلی فنون پارامتری تحلیل چندمتغیره، فنون تعمیم مقیاسی یا بزرگ مقیاسنمائی و مدل‌سازی چندمقیاسی قابل تقسیمبندی است. دسته اخیر (مدل‌سازی چندمقیاسی)، نسبتاً جوان و در حال توسعه است. لذا از تنوع کمتری نسبت به روش‌های آماری و فنون بزرگ مقیاسنمائی برخوردار است. همچنین استفاده از روش‌های تشخیص الگو بر مبنای فنون داده‌کاوی نظیر تحلیلهای غیرخطی ناپارامتری و روش‌های هوشمند، برای یافتن الگوی بهینه جهت تعمیم داده‌های نقطه‌ای فرسایش به سطوح دامنه و مقیاس‌های بزرگتر، گزینههائی است که کمتر مورد توجه و ارزیابی قرار گرفته‌اند.
|
|
تخصص ها
:
|
کرت‌های فرسایش، تولید رواناب، بزرگ مقیاسنمائی، مدل‌سازی چند مقیاسی
|
|
|
|
|
2
|
|
بررسي روند تغييرات فصلي كيفيت آب رودخانه قزل اوزن تحت تاثير سرشاخه هاي فرعي از لحاظ شاخصهاي كشاورزي
|
|
( 2704 بازدید )
( 201 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 8
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
مطالعات هيدروشيمي نقش بسزایی در مديريت، استفادۀ بهينه و صحيح منابع آب دارد. شناسایی محدوديت‌هاي استفاده از منابع آب، موقعيت محدوده‌هاي داراي بحران كيفي، محل‌هاي مناسب و نامناسب براي مصارف مختلف از جمله كشاورزي از اصلي‌ترين اهداف این مطالعات به شمار میآیند.در این راستادر اين پژوهش روند تغييرات كيفيت آب رودخانه قزل اوزن از لحاظ شاخصهای کشاورزی مورد پايش قرار گرفت. 64 پايگاه در طول رودخانه اصلي و 22 پايگاه از سرشاخههاي فرعي مهم منتهي به رودخانه قزل اوزن انتخاب شد. نمونهبرداري در دو فصل بهار و تابستان در ماههاي ارديبهشت و شهريور و در روزهای بدون بارندگی انجام گردید. بررسیها نشان داد که بیشترین تغییرات در شهرستانهای خدابنده، ایجرود، ماهنشان و زنجان حاصل شده است. دو رودخانه تالوار و بزینه رود که از اراضی شهرستان خدابنده و ایجرود سرازیر میشوند بیشترین تأثیر مخرب را بر کیفیت رودخانه قزل اوزن دارند. ولی سایر رودخانههای پایین دست بدلیل کیفیت مناسب خود تأثیر مثبت بر کیفیت آب رودخانه دارند. بطوریکه هر چه به سمت انتهای مسیر رودخانه پیش میرویم کیفیت آب آن رو به بهبود میباشد که عامل عمده آن کیفیت مناسب آب رودخانههای فرعی پایین دست میباشد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین کیفیت آب رودخانه قزل اوزن در دو فصل بهار (اردیبهشت) تابستان (شهریور) نشان داد که بین بسیاری از خصوصیات شیمیایی اندازهگیری شده تفاوت معنی داری وجود دارد و غلظت اکثر پارامترها در فصل تابستان افزایش یافته و در نتیجه کیفیت آب در این فصل نسبت به فصل بهار کاهش پیدا کرده است.
|
|
تخصص ها
:
|
شوری، رودخانه قزل اوزن، سرشاخه های فرعی، ويلکوکس
|
|
|
|
|
3
|
|
ارزیابی منحنی‌های همباران حاصل از روش‌های زمین آماری و همبستگی در استان کهگیلویه و بویراحمد
|
|
( 2662 بازدید )
( 74 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 8
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
درمناطق خشک و نیمه خشک به‌دلیل نبود و یا پراکنش بالای ایستگاه‌های بارانسنجی،برآوردبارشمنطقهايميانایستگاه‌ها برای مدیریت آب و خاک و سیلابضرورياستدر اين تحقيق به منظور بررسي تغييرات مكاني بارشهاي حداكثر و فراگير در محدوده استان كهگيلويه و بويراحمد، رگبارهاي مشاهداتي جمع‌آوري (35 ایستگاه) و مورد مطالعه قرار گرفت و تعداد 45 رگبار در تداومهاي ذكر شده انتخاب شد. به‌منظور بررسي نحوه پراكنش مكاني مقادير بارش در رگبارهاي مورد مطالعه، الگوي مكاني رگبارهاي مشاهداتي با 4 روش كريجينگ، كوكريجينگ، عكس فاصله و معادله گرادیان بارش تحليل گرديد و نتايج با استفاده از مقايسه ميزان خطاي برآورد شده در هر روش، ارزیابی گرديد. با استفاده از الگوهاي حاصله از روابط عمق-سطح-تداوم، بارشهاي حداكثر در تداومهاي 2، 3، 6، 9، 12، 18 ، 24 ،36 و48 ساعته در استان كهگيلويه و بويراحمد تعيين شد. باتوجه به نتایج حاصله ضرايب همبستگي براي تداومهاي 6، 18، 36 و 48 ساعته مقادیر مناسب‌تری را ارائه کرده است. روابط عمق- سطح- تداوم بارش حاصل از اين روش در مجموع مقدار بارش كمتري را نسبت به روش زمين‌آمار نشان مي‌دهد. این بررسی نشان داد که اکثر رگبارها در روش کریجینگ از خطای کمتری برخوردار بوده‌اند.
|
|
تخصص ها
:
|
بارندگی، پهنه بندی، کریجینگ، عمق-سطح-مدت، زمبن آمار
|
|
|
|
|
4
|
|
مروری بر کاربرد مدلSWAT تأکید بر ارزیابی اثر تغییرات کاربری اراضی و بهترین شیوهی مدیریتی در مقیاس حوزهی آبخیز
|
|
( 3221 بازدید )
( 365 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 8
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
امروزه در سطح جهان کمی سازی و ارزیابی اثرات تغییرات پوشش سطحی و کاربری اراضی بر شرایط هیدرولوژیکی حوزه های آبخیز از نگرانی‌های اصلی به شمار می‌آید. فقدان برنامه ریزی مناسب کاربری اراضی منجر به فرسایش خاک، افزایش تولید رسوب و مشکلات زیست محیطی متعدد شده و تهدید جدی برای توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی میباشد. روش‌های مختلفی به منظور ارزیابی اثرات تغییرات پوشش و کاربری اراضی وجود دارد که در این میان استفاده از مدل‌های فیزیکی به شناخت بهتر اثر این تغییرات بر فرآیندهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز کمک می کند. با توجه به یکپارچگی مدل نیمه‌توزیعی SWATبا سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان ابزاری قوی در ارزیابی فعلی شرایط حوزه، پیشبینی شرایط آینده و همچنین شبیه‌سازی اثر تصمیمات مدیریتی بر اکوسیستم می باشد. این مقاله پیرامون کاربرد رایج مدل SWATدر جهان، ارزیابی اثرات تغییرات پوشش، کاربری اراضی و بهترین شیوهی مدیریتی در حوزهی آبخیز بحث میکند. بکارگیری مدل SWATو مدل‌های شبیه‌ساز در تغییرات پوشش و کاربری اراضی باعث افزایش صحت و کاهش هزینه در ارزیابی اثرات شده و امکان شبیه سازی طیف وسیعی از فعالیتهای حفاظتی را در مقیاس حوزه آبخیز فراهم می آورد.
|
|
تخصص ها
:
|
بهترین شیوهی مدیریتی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، فرآیندهای هیدرولوژیکی ،SWATتغییر پوشش و کاربری اراضی،مدل
|
|
|
|
|
5
|
|
بررسی پایداری سازه‌های كنترل سيل و رسوب در زیرحوزه گوش در بالادست سد کارده
|
|
( 2719 بازدید )
( 59 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 8
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
بندهاي اصلاحي سازه‌هاي كوچكي هستند كه به منظور كاهش شيب آبراهه، كاهش سرعت جريان و مهار فرسايش در آبراهه‌ها و با استفاده از مصالحي مانند چوب، سنگ، سیمان و توری فلزی ساخته مي‌شوند. پایداری این سازه‌ها یکی از عوامل مهم در اثر بخشی آنها جهت تثبیت بستر آبراهه، تعدیل شیب و نگهداشت رسوب. در اين مقاله نتايج بررسي‌هاي ميداني، براي زیرحوزه گوش در بالادست سد کارده در استان خراسان رضوي كه قبلاً عمليات اجرايي بندهاي اصلاحي در تنوع‌هاي مختلف در آن ساخته شده و حدود 14 سال از زمان احداث آنها گذشته است. بررسی‌های صحرایی نشان داد که 7/44 درصد بندهای اصلاحی توری‌سنگی مورد مطالعه، آسیب دیده‌اند که 6/10 درصد آنها در حد 100 درصد كارايي خود را از دست داده و 1/34 درصد آنها آسیب جزیی دیده‌اند. آب‌شستگی ناشی از عدم کفایت طول کف‌بند یا حوضچه آرامش در پایین‌دست و عدم کفایت طول دستک‌ها و اتصال نامناسب سازه به دیواره کناری آبراهه از مهمترین عوامل آسیب‌دیدگی این نوع بندها بوده است. در بندهای خشکه‌چین 1/62 درصد بندهای مورد مطالعه آسیب دیده‌اند که 1/36 درصد آنها در حد 100 درصد تخريب شده و 26 درصد آنها آسیب جزیی دیده‌اند. انتخاب نامناسب محل و نوع بند، استفاده از مصالح نامناسب و غیر مقاوم و جابجايي سنگ‌ها در اثر تردد دام و تراكتور مهمترین عامل آسیب دیدگی بوده است.
|
|
تخصص ها
:
|
آب شستگی، بررسي صحرايي، توري‌سنگي، خشكه‌چين، خراسان رضوي
|
|
|
|
|
6
|
|
مفهوم و نقش اتصال ساختاري و عملکردي در مديريت رسوب حوزه‌هاي آبخيز
|
|
( 2725 بازدید )
( 89 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 8
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
فرسايش خاک از مسائل مهم در اکثر مناطق جهان و به‌ويژه کشورهاي در حال توسعه مانند ايران است که منجر به مشکلات درون و برون منطقه‌اي مي‌شود. لذا درک جامع از منشأ، نواحي و پهنه‌هاي برداشت و انباشت رسوب، انتقال و سرنوشت رسوبات توليدي از ضروريات اساسي مديريت همه‌جانبه حوزه‌هاي آبخيز مي‌باشد. بر همين اساس، بررسي و شناخت اتصال رسوبي، مفهومي ضروري براي رسيدن به اهداف فوق است.اتصال رسوبي، انتقال رسوب از ميان تمام منابع رسوب ممکن به تمام مخازن رسوب پتانسيل در يک سامانه تحت فرآيندهاي جدايش، انتقال و ترسيب رسوب مي‌باشد که به‌وسيله‌ي چگونگي حرکت رسوب بين تمام مناطق ژئومورفيکي تعيين مي‌شود. بررسي ويژگي‌هاي مکاني الگوهاي اتصال در يک آبخيز، امکان تعيين پهنه‌هاي برداشت به‌عنوان منبع و نواحي موثر آبخيز در توليد و انباشت رسوب و شناسايي مسيرهاي انتقال رسوب را فراهم مي‌کند. اين امر خود سبب اعمال نسخه‌هاي يکسان و يک‌پارچه‌ي مديريت رسوب براي مناطقي با الگوهاي اتصال يکسان خواهد شد. از طرفي يکي از مهم‌ترين مواردي که اثرگذاري قابل توجهي بر روابط اتصال و پيوستگي اجزاء آبخيز دارد، توزيع مکاني عناصر سيماي سرزمين و نوع مديريت آن مي‌باشد که در نهايت به افزايش يا کاهش تحويل رسوب منجر مي‌شود. به‌طور کلي و به‌عنوان يک نتيجه، آرايش‌هاي مکاني متفاوت در قالب سيماي سرزمين پاسخ‌هاي متفاوتي از نظر فرسايش، رسوب و انتقال آن به دخالت و تغييري واحد را ايجاد خواهند کرد. با اين توصيفات، براي ارائه‌ي برنامه‌هاي مديريتي جامع در حوزه‌هاي آبخيز، بررسي اتصال ساختاري و عملکردي رسوب به‌منظور ارائه‌ي برنامه‌هاي مديريت رسوب امري اجتناب‌ناپذير است. هم‌چنين بررسي سناريوهاي عملي و قابل اجرا و مرتبط با مديريت رسوب با توجه به الگوهاي توليد و برداشت، انتقال و انباشت رسوب نيز ضروري مي‌باشد.
|
|
تخصص ها
:
|
انتقال رسوب، پهنه‌هاي رسوبي، سناريوهاي مديريتي، تحويل رسوب، مديريت جامع آبخيز
|
|
|
|
|
7
|
|
دلایل ارزشیابی مطالعات تفصیلی آبخیزداری
|
|
( 2664 بازدید )
( 120 دانلود )
|
|
|
|
|
اطلاعات انتشار
:
|
دوره 3 - شماره 8
|
|
نویسندگان
:
|
|
|
خلاصه مقاله
:
|
عملیات آبخیزداری به‌منظور اعمال مجموعه تمهیدات و تغییراتی در کاربری، پوشش گیاهی و سایر اقدام‌های سازهای و غیرسازهای در یک حوزهی آبخیز با هدف مدیریت آبخیز انجام می شود. عملیات مذکور نیز هم‌چون سایر پروژههای عمرانی دارای اثرات زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و توزیعی هستند و همین آثار و یا پیامدها جهت بررسی میزان پیشرفت پروژه و دستیابی به اهداف مورد نظر و همچنین شکستها و موفقیتهای پروژه مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. ارزشیابی هم بر روی گزارشهای مطالعات پروژه ها یا برنامه ها و هم در مورد گزارشهای اجرایی آنها صورت می‌گیرد. از آنجایی که به بیشتر گزارشهای ارزشیابی بخش‌های مطالعاتی و اجرایی پروژههای صورت گرفته در حوضه‌های مختلف ایران نقدهایی وارد است لذا در تحقیق حاضر سعی شده است تا ارزیابی بخش مطالعاتی پروژه های آبخیزداری در طرح‌ها و پروژه های صورت گرفته در حوضه‌های گوناگون کشور مورد نقد و بررسی قرار گرفته و با معرفی چندی از رویکردهای استاندارد ارزشیابی، راه کارها و پیشنهادهایی برای بهبود این‌گونه ارزشیابی‌ها ارائه گردد.
|
|
تخصص ها
:
|
آبخیزداری،ارزشیابی، ارزیابی، نقد
|
|
|
|